Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı 2019 Yönetici Özeti

ANKARA (Enerji Portalı) – Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nın genel Yönetici Özeti kısmı yazımızda…

Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı Planlama ve Denetim Daire Başkanlığı koordinasyonunda hazırlanan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (2017-2023) 29/12/2017 tarihli Yüksek Planlama Kurulu onayı ile 02/01/2018 tarihli ve 30289 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

2017-2023 yılları arasında uygulanacak Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında bina ve hizmetler, enerji, ulaştırma, sanayi ve teknoloji, tarım ve yatay konular olmak üzere toplam 6 kategoride tanımlanan 55 eylem ile 2023 yılında Türkiye’nin birincil enerji tüketiminin %14 azaltılması hedefleniyor. 2023 yılına kadar kümülatif olarak 23,9 MTEP tasarruf sağlanması ve bu tasarruf için 10,9 milyar ABD Doları yatırım yapılması öngörülüyor. 2017 fiyatları ile 2033 yılına kadar sağlanacak kümülatif tasarruf 30,2 milyar ABD Doları olup bazı tasarrufların etkisi 2040 yılına kadar devam edecek.

Etkili bir izleme ve değerlendirme için uygulama sürecinde kaydedilen gelişmelerin raporlanması ve hedeflerden olası sapmaların değerlendirilerek gerekli tedbirlerin zamanında alınması amaçlanmıştır.

Eylemlerin izleme ve değerlendirme faaliyetleri altı aylık periyotlarla gerçekleştirilmekte olup raporlama çalışmaları için eylemlerin uygulanmasından sorumlu kurum ve kuruluşlardan gelen bilgiler, sektör raporları, kurum istatistikleri (HMB, TÜİK verileri, enerji, karayolu ulaşımı vb.), enerji denge tablosu ve ODEX analizlerinden yararlanılmaktadır.

2019 yılında ilgili sektörlerde şu gelişmeler öne çıkmıştır:

Türkiye ekonomisi %0,9 büyüme performansı ile cari fiyatlarla 4,3 trilyon TL’ye ulaştı. Büyüme oranı %0,5’lik Yeni Ekonomi Programı (YEP) tahmininin üzerinde gerçekleşti.
Döviz kurundaki artışın etkisiyle gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) Dolar cinsinden bir önceki yıla göre %4,5 oranında azalarak 754 milyar Dolar’a inmiştir. Kişi başı GSYH ise 2018 yılına göre %5,8 azalarak 9.127 Dolar oldu.
Türkiye’nin toplam 210,3 milyar Dolarlık ithalatı içinde en büyük paya sahip olan enerji ithalatı bir önceki yıla göre %4,3 azalarak 41,7 milyar Dolar’a geriledi. Net enerji ithalatı ise %12 iyileşme göstererek 33,3 milyar Dolar olarak gerçekleşti.
Bu dönemde enerji verimliliği çalışmalarının yanı sıra, 2018 yılında ortalama 71 Dolar olan Brent petrol fiyatlarının 2019 yılında yaklaşık %10’luk azalma ile 64 Dolar’a gerilemesi, mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar ve yurt içi ekonomik aktivitelerdeki yavaşlama enerji ürünlerine olan talebi sınırlandırarak enerji ithalatını baskıladı.

Bütün sektörlerde enerji verimliliği çalışmalarının koordine edilmesi ve Milli Enerji ve Maden Politikası ile belirlenen hedeflere ulaşılması için 10 Ocak 2019 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararı ile Bakanlığımızda müstakil bir daire başkanlığı olarak Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı kuruldu. Özel sektör tarafında da kaliteli insan kaynağının geliştirilmesi amacıyla yetkilendirilmiş kurumlarla birlikte 2019 yılında toplam 693 kişinin katıldığı eğitimler yapıldı. Enerji verimliliğinde ilk denetimler yapılarak toplam 30 adet endüstriyel işletme ile kamu ve hizmet binasında denetimler gerçekleştirildi.

Yapılan analizlerde ülkemizde 2019 yılı için enerji verimliliğine toplamda 1.182 milyon ABD Doları yatırım yapıldığı ve bunun sonucunda 300 milyon ABD Doları parasal karşılığı olan 858 ktep birincil enerji tasarrufu sağlandı. Eylem Planı’nın 2019 yılı gerçekleşme yüzdesi %102 olarak hesaplanmıştır. Nihai hesaplamalar, 2020 Kasım’da Bakanlığımızın 2019 yılı enerji denge tablosunu yayımlaması akabinde tamamlanarak bir sonraki gelişim raporuna yansıtılacak.

2.744 ktep enerji tasarrufu!

UEVEP kapsamındaki eylemler çerçevesinde 2017-2019 döneminde kümülatif olarak 960 milyon ABD Doları parasal karşılığı olan 2.744 ktep enerji tasarrufu sağlandığı hesaplandı.

2020 yılında nüfus artışı ve ekonomideki büyümenin enerji talebini artırarak ülkemizin enerji tüketimini ve dolayısıyla enerjiye yapılan harcamaları yükseltmesi beklense de sektörlerde sağlanacak enerji verimliliği iyileşmeleri, yerli ve yenilenebilir üretimin artması ile küresel ölçekte petrol fiyatlarındaki gerileme öngörüsünün söz konusu artışı sınırlandırabileceği değerlendiriliyor.

Ülkemizde Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında yürütülen enerji verimliliği çalışmaları işbu Rapor ile özetlenmiştir.

Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planının uygulama, koordinasyon ve izleme başlığında belirtildiği üzere işbu rapor şeffaf, yatırımcı dostu ve öngörülebilir piyasa şartlarının sağlanması ve yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verilmesi amacıyla hazırlanmıştır.

Eylem Planında yer alan sorumlu ve ilgili kurum/kuruluşlarla olası yapılacak güncelleme ve değişiklikler sonraki gelişim raporlarına yansıtılacak.