Mansur Zafer Topaloğlu (Köşe Yazısı) – Ülkemizde genelde bir ürün almadan önce bir bilene danışılır. Genel bir bilgi edinilir sonra ürün alma işlemine geçilir. Birde etrafımızda birisi kullanmışsa ve o üründen memnunsa, o markayı ve modeli seçeriz. Hatta memnun kalınan bir ürün bulduysak bazen hiç araştırma yapmayız. FV Panellerde bu durum hem geçerli hemde geçersizdir. Neden mi? Ne zaman aldığı ve kurulduğu çok önemlidir. Çünkü bu paneller yapıları gereği zamanla sorunu gösterecektir. Yani çalıştıkça kusur ortaya çıkacaktır. Belli bir sure kimse bir şey anlamayacaktır. Birde ürünü alan kadar ürünü kuranda önemli tabi. Ülkemiz için bana göre yeni bir sektör olan solar sektörü hala bir çok konuda evrilmesi ve kendini geliştirmesi gerekiyor. Ülkemizde bu maalesef düşe kalka öğreniliyor.
Güneş Enerji Santrali kurulumunda kullanılan bir çok malzeme vardır. Bunlardan en önemlisi ve maliyetin %50’sini oluşturan ürün FV panellerdir. Bu durumda, tecrübelerimden bazı konularda size bilgi vermeye çalışacağım. FV Panel alırken nelere dikkat etmeliyiz?
Güneş Enerji Santrali için FV Panel alırken üreticiden aldığınız panellere ait test sonuçlarını mutlaka isteyiniz. Hangi kalitede FV Panel aldığınızı o sonuçlardan görebilirsiniz.
Bu test sonuçları nedir?
Öncelikle bu testlerin ne olduğundan bahsedelim. Elektrolüminesans (EL) ve Flash Test ölçümleri FV Panellerin üretiminde çok önemli iki test ölçümüdür. Elektrolüminesans (EL) testi FV panelin üretim aşamasında veya üretim sonunda yapılan ve panel üzerinde lehimleme hatası, mikro çatlak, kırık hücre gibi hataları bu test sonucu ile görebilirsiniz. Bu test aslında bir nevi FV panelin röntgenini çekmektedir. Bu testi daha iyi anlamanız için fotoğraflı bir örnek vereyim size;
Aşağıdaki fotoğrafta EL-Test ölçümünde sağlam modülün görüntüsü gözükmektedir.
Aşağıdaki fotoğrafta EL-Test ölçümünde mikro kırıklı modülün görüntüsü gözükmektedir. Bu mikro çatlaklar verim ve üretim kaybına neden olur.
Flash Test ölçümü aslında bir tür simülatördür.
Bu test bitmiş bir FV panele uygulanır. Oda sıcaklığı 25 °C olmalıdır ve m² ye 1000 W yapay güneş ışığı oluşturularak Panelin çıkışında elde edilen elektriksel değerleri bize verir. Bu test sonucunda +5W tolerans ile FV Panelin kaç watt etiket değeri olacağı belirlenir. Kısaca söyleyecek olursak FV Panel etiket değerleri bu test sonuçlarında +5 watt tolerans ile görmemiz gerekir.
Alacağınız FV panellerin elektriksel tolerans değerleri mutlaka artı (+) toleranslı olmasına dikkat ediniz.
Bu tolaranslar, aldığınız FV Panelin etikette yazan xxx Watt değerin üzerinde olacağını gösterir. Aksi taktirde verim kaybı yaşanacaktır.
Aşağıdaki fotoğrafta Flash Test ölçümü sonrası elde edilen elektriksel değerleri görebilirsiniz. Bu ölçüm sonrasında kaç Watt toleranslı olduğunu ve ölçümün hangi tarihte yapıldığı, ölçüm yapılan ortamın sıcaklığı gibi bilgileri görebilirsiniz.
Bir önemli hususta Garanti konusudur.
Taahhüt edilen garantinin firma tarafından kaşeli ve imzalı olarak talep edilmesi gerekir. Sonuçta teknolojik bir ürün alıyorsunuz ve elektronik bir ürün aldığınızda yanında mutlaka garanti kitapçığı olur. Bu kitapçık ayrıca, size o ürünü kullanırken yapmanız ve yapmamanız gereken şeyleri söyler. Ne yazık şuan için bu uygulama FV Panellerde yok. Uygulandığını henüz görmedim. Güneş Enerji sektörü yeni bir sektör olduğu için, kurulumu yapılan sahaların zaman aşımı henüz çok değil. Bu yüzden kurulumu yapılan sahalarda çok fazla sorun yaşanmadı be garanti vakıaları çok karşılaşılan bir durum olmadı. Elbet bir gün gündemde sıkça duyacağımızı düşünüyorum. Maalesef ülkemizde bir çok şey düşe kalka öğreniliyor. Zamanla bir sistem içine girecektir inşallah.
Satın alacağınız FV panellerin bir ürün ağacı vardır.
Bu ürün ağacı o panelin hem kalitesini belirler hemde fiyatını. Bu yüzden uygun fiyat almış olmanız kaliteli panel almış olduğunuz anlamına gelmez. Yani elma ile armudu asla kıyaslamayalım. Maalesef sektörde yatırımcılar tarafından en çok yapılan bir hatadır. Bu konuda araştırma yapabilir veya konusunda yetkin kişilerden danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.
FV Paneli nereden alacağınıza karar verdiğinizde test sonuçlarının dışında yapabileceğiniz bir kontrol durumundan bahsetmek isterim. Üretim yapılmış ve etiketlemesi yapılmış sevkıyata hazır panellerden rastgele seçerek Flash Test yapabilirsiniz. Biraz daha ilerisini düşünür isek TÜBİTAK veya TSE gibi bağımsız yerlerde test yaptırabilirsiniz.
Ayrı bir konu da üreticinin kalibrasyon panellerinin güncel olması gerekir. Kalibrasyon panelleri gerçek değeri yansıtmaz ise, ki zaman ile bu değer kaybolacaktır, Flash Test sonucu yapılan ölçüm doğruluğu da tartışılır bir durum olacaktır. Bu durumda ölçüm sonrası panelin aldığı Watt değeri doğruyu yansıtmayacaktır.
Bazı ürünlerin raf ömürleri vardır.
FV Panellerin hammaddelerinin ve üretilmiş bir panelin raf ömrü de vardır. Bu yüzden alacağınız FV Panelin ne zaman üretildiğini bilmeniz gerekir. Bir yılı aşkın stokta bekleyen FV Panellerden mutlaka uzak durunuz. Eğer mecbur iseniz mutlaka tekrar Flash Test yaptırmayı unutmayınız.
Sonuç olarak FV Panel alırken dikkat edeceğiniz hususlar Güneş Enerji Santrali üretim aşamasına geçtiğimiz zaman size Watt/TL olarak geri dönecektir.
MANSUR ZAFER TOPALOĞLU
TEL: 0532 286 5848
E-Posta: mansteen@gmail.com / mtopaloglu@yasaenerji.com.tr
Diğer Köşe Yazıları İçin enerjiportali.com/yazarlar/ Bağlantısını Ziyaret Edebilirsiniz.
Alper Sezen 
mansur zafer topaloğlu