ANKARA (Enerji Portalı) – Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından “2019 Yılı Elektrik Piyasası Gelişim Raporu” yayımlandı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayımlanan “2019 Yılı Elektrik Piyasası Gelişim Raporu”nun yönetici özetinde yer alan başlıklar:
- Lisanslı Kurulu Güç ve Puant Talep
- Lisanslı Üretim ve Tüketim
- Lisanssız Üretim
- Faturalanan Tüketim
- İthalat ve İhracat
- GÖP ve DGP
- YEKDEM
- Piyasa Açıklığı
- İletim
Lisanslı Kurulu Güç ve Puant Talep
- 2019 yılında lisanslı kurulu güç geçen yıla oranla %2,13 artarak 84.957,72 MW olmuştur.
- 2018-2019 yıllarında lisanslı kurulu gücün kaynak bazında gelişimi aşağıda gösterilmiştir:
| Kaynak Türü | 2018 Değeri (MW) | Pay (%) | 2019 Değeri (MW) | Pay (%) | 2018-2019 Değişimi (%) |
| DOĞAL GAZ | 25.731,93 | 30,93 | 25.935,41 | 30,53 | 0,79 |
| BARAJLI | 20.534,80 | 24,69 | 20.642,51 | 24,30 | 0,52 |
| LİNYİT | 9.597,12 | 11,54 | 10.101,03 | 11,89 | 5,25 |
| İTHAL KÖMÜR | 8.938,85 | 10,75 | 8.966,85 | 10,55 | 0,31 |
| AKARSU | 7.748,90 | 9,32 | 7.851,85 | 9,24 | 1,33 |
| RÜZGAR | 6.942,27 | 8,35 | 7.520,33 | 8,85 | 8,33 |
| JEOTERMAL | 1.282,52 | 1,54 | 1.514,69 | 1,78 | 18,10 |
| TAŞ KÖMÜR | 616,15 | 0,74 | 810,77 | 0,95 | 31,59 |
| BİYOKÜTLE | 590,92 | 0,71 | 725,92 | 0,85 | 22,85 |
| ASFALTİT KÖMÜR | 405 | 0,49 | 405,00 | 0,48 | 0,00 |
| FUEL OİL | 709,21 | 0,85 | 305,93 | 0,36 | -56,86 |
| GÜNEŞ | 81,66 | 0,10 | 169,70 | 0,20 | 107,81 |
| NAFTA | 4,74 | 0,01 | 4,74 | 0,01 | -0,08 |
| LNG | 1,95 | 0,00 | 1,95 | 0,00 | 0,00 |
| MOTORİN | 1,04 | 0,00 | 1,04 | 0,00 | 0,00 |
| Genel Toplam | 83.187,05 | 100,00 | 84.957,72 | 100,00 | 2,13 |
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının (hidrolik dahil) 2018 yılı sonu itibariyle toplam kurulu güç içerisindeki payı %44,70 iken 2019 yılında %45,23’e yükselmiştir. Toplam termik kurulu gücün oranı ise 2018 yılında %55,30 iken 2019 yılında %54,77’ye düşmüştür.
- Puant talep ise %1,81 azalarak 45.324,35 MW olarak gerçekleşmiştir.
Lisanslı Üretim ve Tüketim
- 2019 yılında lisanslı elektrik üretim miktarı, 2018 yılına göre %0,59 azalarak 294.251,32 GWh olmuştur.
- 2018-2019 yıllarında lisanslı elektrik üretiminin kaynak bazında gelişimi aşağıda gösterilmiştir:
| Kaynak Türü | 2018 Değeri (GWh) | Pay (%) | 2019 Değeri (GWh) | Pay (%) | 2018-2019 Değişimi (%) |
| HİDROLİK | 59.902,04 | 20,24 | 88.850,17 | 30,20 | 48,33 |
| İTHAL KÖMÜR | 62.988,54 | 21,28 | 60.381,27 | 20,52 | -4,14 |
| DOĞAL GAZ | 91.639,14 | 30,96 | 56.522,71 | 19,21 | -38,32 |
| LİNYİT | 45.087,00 | 15,23 | 46.893,73 | 15,94 | 4,01 |
| RÜZGAR | 19.827,00 | 6,70 | 21.636,28 | 7,35 | 9,13 |
| JEOTERMAL | 7.430,98 | 2,51 | 8.929,73 | 3,03 | 20,17 |
| BİYOKÜTLE | 3.240,96 | 1,09 | 4.266,32 | 1,45 | 31,64 |
| TAŞ KÖMÜR | 2.844,58 | 0,96 | 3.518,87 | 1,20 | 23,70 |
| ASFALTİT KÖMÜR | 2.328,50 | 0,79 | 2.323,95 | 0,79 | -0,20 |
| FUEL OİL | 328,89 | 0,11 | 732,92 | 0,25 | 122,84 |
| GÜNEŞ | 385,86 | 0,13 | 194,37 | 0,07 | -49,63 |
| MOTORİN | 0,22 | 0,00 | 1,00 | 0,00 | 349,30 |
| Genel Toplam | 296.003,71 | 100,00 | 294.251,32 | 100,00 | -0,59 |
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının (hidrolik dahil) toplam lisanslı elektrik üretimi içerisindeki payı 2018 yılında %30,67 iken 2019 yılında %42,10 olmuştur. Toplam termik kurulu gücün oranı ise 2018 yılında %69,33 iken 2019 yılında %57,90 olarak gerçekleşmiştir.
- Tüketim miktarı ise 2018 yılına göre %0,26 azalarak 301.982,70 GWh’a ulaşmıştır.
Lisanssız Üretim
- 2019 yılında lisanssız kurulu güç geçen yıla oranla %18,81 artarak 6.309,27 MW olmuştur. Bu miktarın %92,33’ünü güneş enerjisine dayalı santraller oluşturmaktadır.
- 2018-2019 yıllarında lisanssız kurulu gücün kaynak bazında gelişimi aşağıda gösterilmiştir:
| 2018 | 2018 | 2019 | 2019 | |
| Kaynak Türü | Kurulu Güç (MWe) | Oran (%) | Kurulu Güç (MWe) | Oran (%) |
| Güneş | 5.016,99 | 94,47 | 5.825,46 | 92,33 |
| Doğal gaz | 153,04 | 2,88 | 328,66 | 5,21 |
| Biyokütle | 79,18 | 1,49 | 75,67 | 1,20 |
| Rüzgar | 51,95 | 0,98 | 70,83 | 1,12 |
| Hidrolik | 8,91 | 0,17 | 8,65 | 0,14 |
| Genel Toplam | 5.310,57 | 100,00 | 6.309,27 | 100,00 |
- 2019 yılında lisanssız üretim miktarı 2018 yılına göre %19,68 oranında artarak 9.829,45 GWh olmuştur. Bu miktarın %95,90’ı güneş enerjisinden elde edilmiştir.
- 2018-2019 yıllarında lisanssız üretimin kaynak bazında gelişimi aşağıda gösterilmiştir:
| 2018 | 2018 | 2019 | 2019 | |
| Kaynak Türü | İhtiyaç fazlası olarak sisteme verilen enerji miktarı (MWh) | Oran (%) | İhtiyaç fazlası olarak sisteme verilen enerji miktarı (MWh) | Oran (%) |
| Güneş | 7.860.576,89 | 95,71 | 9.425.965,29 | 95,90 |
| Biyokütle | 205.901,95 | 2,51 | 255.486,79 | 2,60 |
| Rüzgar | 111.542,03 | 1,36 | 113.558,01 | 1,16 |
| Hidrolik | 34.750,58 | 0,42 | 34.437,65 | 0,34 |
| Genel Toplam | 8.212.771,44 | 100,00 | 9.829.447,73 | 100,00 |
Faturalanan Tüketim
| Tüketici Türü | Dağıtım Gerilim Seviyesinden Bağlı Tüketicilerin Tüketim Miktarı (MWh) | Dağıtım Gerilim Seviyesinden Bağlı Tüketicilerin Tüketim Miktarı (MWh) | İletim Gerilim Seviyesinden Bağlı Tüketicilerin Tüketim Miktarı (MWh) | İletim Gerilim Seviyesinden Bağlı Tüketicilerin Tüketim Miktarı (MWh) | Toplam (MWh) | Toplam (MWh) |
| 2018 | 2019 | 2018 | 2019 | 2018 | 2019 | |
| Abone | 147.685.452,79 | 134.409.689,21 | 16.747.847,16 | 1.278.906,46 | 164.433.299,95 | 135.688.595,67 |
| Serbest Tüketici | 30.225.373,40 | 41.494.792,25 | 38.951.356,19 | 52.414.525,73 | 69.176.729,59 | 93.909.317,98 |
| Genel Toplam | 177.910.826,19 | 175.904.481,46 | 55.699.203,35 | 53.693.432,19 | 233.610.029,54 | 229.597.913,65 |
- 2019 yılında faturalanan elektrik tüketimi bir önceki yıla göre %1,72 azalarak 229,6 TWh olmuştur. Bu miktarın 53,7 TWh’lik kısmı iletim gerilim seviyesinden bağlı tüketicilere, geri kalan 175,9 TWh’lik kısmı ise dağıtım gerilim seviyesinden bağlı tüketicilere satılmıştır.
- Ayrıca, 229,6 TWh’lik tüketimin 93,9 TWh’lik kısmı serbest tüketicilerin, 135,7 TWh’lik kısmı ise serbest tüketici olmayan tüketicilerin tüketimi olarak gerçekleşmiştir.
İthalat ve İhracat
- 2019 yılında elektrik ithalatı geçen yıla göre %10,32 azalarak 2,21 TWh olarak gerçekleşmiştir.
- Elektrik ihracatı ise geçen yıla göre %9,27 azalarak 2,79 TWh olarak gerçekleşmiştir.
GÖP ve DGP
- 2019 yılında ağırlıklı ortalama Piyasa Takas Fiyatı (PTF) 2018 yılına kıyasla %15,18 artarak 268,48 TL/MWh olmuştur.
- En yüksek PTF değeri 500,00 TL/MWh ile 27 Haziran 2019 tarihinde saat 15:00’te gerçekleşmiştir. 2019 yılında toplam 52 saat için PTF 0 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir.
- 2019 yılında ortalama Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) 2018 yılına göre %7,28 artarak 250,25 TL/MWh olmuştur.
- En yüksek SMF değeri 11 Kasım 2019 tarihinde saat 18:00’de 487,15 TL/MWh olarak, en düşük SMF değeri ise toplam 365 saat için 0 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir.
- 2019 yılında DGP’de verilen talimatlar nedeniyle oluşan ek maliyet 2018 yılına göre %423 artarak 625.8 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
YEKDEM
- 2019 yılında YEK Destekleme Mekanizmasından (YEKDEM) faydalanan lisanslı katılımcı sayısı 777’e ulaşmış olup bu katılımcıların kurulu gücü 20.921,5 MW’tır.
- 2019 yılında YEKDEM katılımcılarının üretimleri, 2018 yılına kıyasla %22,5 artarak 76,69 TWh olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarın %48,2’si hidroelektrikten, %26’sı rüzgardan elde edilmiştir.
- 2019 yılında YEKDEM ortalama fiyatı 2018 yılına kıyasla %41,16’lık artışla 495,6 TL/MWh olmuştur.
- 2019 yılında YEKDEM ek maliyeti, faturalanan birim enerji miktarı başına YEKDEM kullanıcılarına ağırlıklı ortalama PTF’ye ilaveten ödenen tutar, geçen yıla kıyasla %139 artarak 75,89 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir.
Piyasa Açıklığı
- 2019 yılı için serbest tüketici limiti 1.600 kWh olarak belirlenmiş olup, bu limite karşılık gelen talep tarafında teorik piyasa açıklık oranı %95,4 olarak hesaplanmıştır.
- Serbest tüketicilerin 2019 yılı tüketimi 93,9 TWh olarak gerçekleşmiştir. Fiili piyasa açıklığı 2018 yılında %29,6 iken 2019 yılında bu oran %40,9’a yükselmiştir.
- 2019 yılı sonunda serbest tüketici sayısı 2018 yılı sonuna göre %132 artarak 339 bine yükselmiştir. Bu sayı toplam tüketici sayısının %0,76’sına karşılık gelmektedir.
İletim
- 2019 yılı sonu itibariyle iletim sisteminde 1.212 adet trafo merkezi, 216.066 MVA kapasiteli 2.376 adet trafo bulunmaktadır.
- 2019 yılı sonu itibariyle iletim hatlarının uzunluğu 70.024 km’dir.
- 2019 yılında iletim şirketi tarafından 2,72 milyar TL yatırım yapılmıştır.
- 2019 yılında iletim sistemi kayıp oranı ise %2,15 olarak gerçekleşmiştir.
Dağıtım
- 2019 yılı sonu itibariyle dağıtım sistemini kullanan tüketici sayısı 44,96 milyon olmuştur. En yüksek tüketici sayısına sahip bölgeler 5.13 milyon ile Boğaziçi, 4.28 milyon ile Başkent dağıtım bölgeleri olmuştur.
- 2019 yılı sonu itibariyle dağıtım şirketlerinin bölgelerindeki toplam faturalanan tüketim miktarı 175,90 TWh olarak gerçekleşmiştir. En yüksek tüketim miktarına sahip bölgeler 24,78 TWh ile Boğaziçi, 15,49 TWh ile Toroslar dağıtım bölgeleri olmuştur.
- En yüksek kayıp oranları %51,32 ile Dicle, %47,56 ile Vangölü ve %21,64 ile Aras bölgelerinde gerçekleşmiştir.
- En düşük kayıp oranları %4,49 ile Trakya, %4,75 ile Çamlıbel, %4,82 ile Uludağ, dağıtım bölgelerinde gerçekleşmiştir.
- 2019 yılı sonu itibariyle elektrik dağıtım sektöründe 56.903 kişi istihdam edilmiştir. Bunlardan 24.211 adedi dağıtım şirketi kadrolu personeli olarak, 32.692 adedi de taşeron firma personeli olarak görev yapmaktadır.
- 2019 yılı sonu itibariyle dağıtım sisteminde 169.060 MVA gücünde 485.933 adet trafo bulunmaktadır.
- 2019 yılı sonu itibariyle dağıtım hatlarının uzunluğu 1.190.169 km’dir. Bu rakamın 966.979 km’sini havai hatlar, 223.190 km’sini de yeraltı hatları oluşturmaktadır.
- 2019 yılında dağıtım şirketleri tarafından cari fiyatlarla 7,24 milyar TL yatırım yapılmıştır. En yüksek yatırım harcamaları 1,26 milyar TL ile Osmangazi ve 720,4 milyon TL ile Boğaziçi bölgelerinde gerçekleşmiştir.
