Elektrik Fiyatlarının Belirlenmesine Etki Eden Faktörler Nelerdir?
-
Birim Elektrik Fiyatı (Kuruş/kWh)
Elektriğin kWh (kWs) birim fiyatı, 1 kilowatt-saat (1000 Watt) elektrik enerjisi tüketimine ödenen tutardır. Yalnızca tüketilen 1 kWh elektriğin birim fiyatına aktif enerji birim fiyatı denir.
Türkiye elektrik tarifelerindeki birim elektrik fiyatları ve bedelleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenir. EPDK, “Elektrik Faturalarına Esas Tarife Tabloları” başlığı altında tarife grupları için geçerli olacak elektrik fiyatlarını açıklar.
EPDK’nın belirlediği fiyatlar, tavan fiyatlardır. Piyasada bu fiyatların üzerinden elektrik satışının yapılması yasaktır. Serbest Tüketici olarak tedarikçi değiştirseniz bile hiçbir tedarikçi bu fiyatlardan daha yüksek fiyattan elektrik satışı yapamaz.
Birim fiyatına belirlenmiş olan değerin altında tutmak tedarikçinin inisiyatifindedir. Fakat genelde tedarikçiler EPDK’nın belirlemiş olduğu tavan fiyatı birim elektrik fiyatı olarak kabul eder.
-
Birim Elektrik Dağıtım Bedeli (Kuruş/kWh)
Birim Elektrik Dağıtım Bedeli, Birim Elektrik Fiyatı gibi EPDK tarafından belirlenmektir.
-
Fonlar ve Vergiler
Elektrik faturalarındaki toplam tüketilen elektrik bedeline, fon ve vergi bedelleri eklenerek elektrik kullanımınız için ödeyeceğiniz toplam miktar ortaya konulur. Eklenen fon ve veriler şu şekildedir:
- Dağıtım Bedeli,
- Enerji Fonu (EFV) Bedeli,
- Elektrik Tüketim Vergisi (ETV) Bedeli,
- TRT Payı Bedeli,
- Belediye Tüketim Vergisi (BTV) ve
- Katma Değer Vergisi (KDV) Bedeli
Bunların dışında, kullandığımız elektriğin ücretinin belirlenmesinde hangi abone ve şebeke sınıfına dahil olduğumuz ve hangi tarifelerden yararlandığımız etki etmektedir. Bunları kısaca anlatmak gerekirse:
-
Abone Sınıfları
EPDK, elektrik abonelerini 7 sınıfa ayırmaktadır. Her abone sınıfı için belirlenen birim enerji fiyatları farklılık göstermektedir. EPDK’nın belirlemiş olduğu abone sınıfları şöyledir:
- Sanayi
- Ticarethane
- Mesken (Ev)
- Şehit Aileleri ve Muharip Malul Gaziler
- Tarımsal Sulama
- Aydınlatma
- Genel Aydınlatma
- Elektrik Kullanımı Sınıfı
EPDK, elektrik kullanımını, “Tek Zamanlı Tarife ve Çok Zamanlı Tarife” olarak iki farklı gruba ayırmıştır.
Tek Zamanlı Tarife: Günün tüm zamanlarında tüketilen elektrik enerjisi için, ilgili bileşenlerden oluşan ve tek fiyat olarak uygulanan tarifedir.
Çok Zamanlı (Üç Zamanlı) Tarife: Günün belirlenmiş olan farklı zaman dilimlerinde tüketilen elektrik enerjisi için, ilgili bileşenlerden oluşan ve farklı zaman dilimleri için farklı fiyat uygulanan tarifedir. Çok Zamanlı Tarife’de 24 saatlik zaman dilimi Gündüz, Puant ve Gece dönemi olarak gruplara ayrılmıştır. Kullanıcılar Gündüz, Puant ve Gece gruplarının her birinde kullandıkları elektrik için farklı fiyat ödemektedir.
Çok zamanlı tarife uygulamasında; sayaç saati sürekli yaz saati uygulamasına göre güncellenmemiş sayaçlar için; Ekim Ayının Son Pazar Günü ile Mart Ayının Son Pazar Günü arasında Gündüz 07-18, Puant 18-23, Gece 23-07 saatleri arası; Mart Ayının Son Pazar Günü ile Ekim Ayının Son Pazar Günü arasında Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arası olarak belirlenmiştir.
Sayaç saati sürekli yaz saati uygulamasına göre güncellenmiş sayaçlar için yıl boyunca Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arası olarak belirlenmiştir.
-
Dağıtım Bedeli Sınıfları
EPDK, dağıtım bedelinde de bir sınıflama yapmıştır. Dağıtım sistemine bağlı kullanıcılara uygulanacak dağıtım bedeli “Tek Terimli ve Çift Terimli” olarak iki sınıfa ayrılmıştır.
Çift Terimli Dağıtım Bedeli Sınıfı: Dağıtım sisteminden çekilen elektrik enerjisi kWh miktarı üzerinden dağıtım bedeli ile buna ek olarak bağlantı anlaşması veya sözleşmesinde belirtilen güç karşılığı kW miktarı üzerinden güç bedeli alma ve bu gücün aşılması halinde aşılan kısım için ilave güç aşım bedeli alma esasına dayalı tarife sınıfıdır. Bu tarife sınıfına tabi aboneler;
- Orta Gerilim (OG) seviyesinden bağlı sanayi tüketicilerinden darbeli yük çeken sanayi tesisleri ile ark ocağı tesisleri zorunlu olarak çift terimli tarife sınıfına tabidir.
- OG seviyesinden bağlı sanayi abonesi tüketiciler talep etmeleri halinde çift terimli tarife sınıfı uygulanır. Çift terimli tarife sınıfını seçip, sözleşme gücü 0,7 MW (dahil) ve üzeri olan sanayi abonelerine çok zamanlı tarife uygulanır.
Tek Terimli Dağıtım Bedeli Sınıfı: Sadece dağıtım sisteminden çekilen elektrik enerjisi miktarı üzerinden dağıtım bedeli uygulanması esasına dayalı tarife sınıfıdır. Çift terimli tarife sınıfı kapsamında olmayan kullanıcılar tek terimli tarife sınıfı kapsamındadır.
-
Elektrik Şebekesi Sınıfları
Elektrik şebekeleri kullanıldıkları gerilimlere göre ayrılırlar:
- Alçak gerilim şebekeleri (0-1000 V arası)
- Orta gerilim şebekeleri (1kV-3500 V arası)
- Yüksek gerilim şebekeleri (35kV–154 kV arası)
- Çok yüksek gerilim şebekeleri (154 kV ve üzeri)
Türkiye’de Alçak Gerilim (AG) Şebekeleri, abonelere 220 V ile 380 V olarak elektrik enerjisi besler. Dağıtım şebekeleri iletim hattından gelen gerilimi 380 V olarak evlerimize, işyerlerimize ulaştırır.
Orta Gerilim (OG) Şebekeleri: Yüksek ve çok yüksek gerilim şebekelerinin birbirine bağlanması için kullanılmaktadır. OG şebekeleri, küçük şehirler ve sanayi bölgelerine elektrik enerjisinin taşınmasında kullanılır. OG’ler şehirlerin girişindeki dağıtım trafolarına bağlanarak abonelere dağıtılır.
Yüksek Gerilim (YG) Şebekeleri: Elektrik enerjisinin üretildiği santrallerden büyük bölgelerin başlangıcına kadar elektriğin iletilmesinde kullanılır.
Çok Yüksek Gerilim (ÇYG) Şebekeleri: Şehirlerarası ve santraller arası bağlantılar ile elektriğin iletilmesinde kullanılır.
Özetlemek gerekirse; AG ve OG şebekeleri dağıtım hattı şebekelerinde, YG ve ÇYG iletim hattı şebekelerinde kullanılır. Mesken kullanıcıları olan ev haneleri ve orta ve küçük esnaflar, AG şebekesi sınıfındadır. Sanayiciler OG, elektrik üreticileri ise YG ve ÇKG sınıfında yer almaktadır. Elektrik faturalarında her bir şebeke için farklı fiyatlandırma yapılmaktadır.
Elektrik Fiyatları
Enerji Piyasası Nedir?
Enerji Piyasası Aktörleri Kimlerdir?
EPDK Elektrik Fiyatlarının Yeni Tarifelerini Belirledi
